Categorieën

  • In ontwikkeling
  • Infrastructuur
  • Duurzaamheid

Van zonneweides naar energietuinen

In de gemeente Voerendaal zijn we voornemens om zonneweides te realiseren. Het worden locaties die bijdragen aan onze toekomstige energievoorziening. We streven er naar dat deze gebieden een rijke biodiversiteit hebben of krijgen en dus ook bijdragen aan de natuur. Vandaar dat we het liever over een energietuin hebben. Maar ze komen er niet zo maar. Initiatiefnemers die een energietuin willen aanleggen moeten zich aan wettelijke regels houden. Aanvullend op die wettelijke regels maken we in Voerendaal een beoordelingskader. Dit beoordelingskader noemen wij de ‘Voerendaalse Standaard’. In september 2022 waren er bijeenkomsten waar iedereen die dat wilde, kon meedenken over het beoordelingskader.

Waarom energietuinen?

De gemeente Voerendaal heeft verschillende opdrachten. Wij hebben  taakstellingen vanuit PALET (Parkstad Limburg Energie Transitie) en de RES (Regionale Energie Strategie). 
PALET omvat het lokale beleid. Met de RES voeren we afspraken uit op nationaal niveau en werken we mee aan de opdrachten vanuit het Klimaatakkoord.

Het doel van PALET en de RES zijn hetzelfde. Namelijk de energietransitie zo snel mogelijk realiseren om klimaatverandering door de uitstoot van CO2 zoveel mogelijk te voorkomen.

Uiteindelijk zal ook Voerendaal afhankelijk worden van duurzaam opgewekte elektriciteit en warmte. En hoe lokaler hoe beter. Hoe meer afstand voor transport hoe meer de consument de ontstane extra infrastructuurkosten van bijvoorbeeld Enexis of TeNNet op zijn energierekening krijgt.

Toch zal het netwerk lokaal en regionaal onvermijdelijk verzwaard moeten worden, dat staat vast. In de huidige situatie is 25% van het energieverbruik elektriciteit van gas- en kolencentrales en 75% door ruimteverwarming via gas. Aangezien we van het gas af moeten, weten we dus dat er een enorme opgave ligt.

Naast alle eerder genoemde wet-en regelgeving heeft de provincie de Limburgse gemeenten verzocht de zonneladder toe te passen. Deze heeft 5 treden. Wij leggen u graag uit waarom wij al werken aan energietuinen (de grootschalige energielandschappen uit trede 4) terwijl er ook nog werk aan de winkel is op de voorafgaande treden.

De zonneladder

Trede 1, ZonPV op daken

Het doel van deze eerste trede is om zo veel mogelijk zonnepanelen op daken te plaatsen in de gemeente Voerendaal. Op particuliere daken, op daken van bedrijven en op daken van gemeentelijke gebouwen.
Op circa 24.2 % van de particuliere daken liggen inmiddels zonnepanelen. Dat gaat dus goed. Zeker omdat we weten dat gemiddeld maar 30% van de daken geschikt is. Zon op de grote daken is daarentegen nog niet zo makkelijk als we dachten. Ook hier is het zo dat niet elk dak geschikt is.  Sommige daken zijn niet sterk genoeg. Op een groot deel van de daken valt te veel schaduw van bomen of van andere gebouwen. Als alle grote daken die dan over blijven vol gelegd worden met zonnepanelen is dit net genoeg om een achtste deel van het totale energieverbruik van Voerendaal op te wekken. Dat is dus niet voldoende. 
Met deze kennis op zak vonden wij het belangrijk om ook te starten met de volgende treden.

Trede 2, Zon PV in gebouwd gebied

Dit is onderzocht binnen de gemeente Voerendaal. Natuurlijk zijn er restruimtes, parkeerplaatsen en braakliggende stukken grond. Maar er moet wel een initiatiefnemer zijn. Als de percelen te klein zijn dan zijn de initiatieven financieel niet haalbaar. Als partijen daar ideeën over hebben, dan gaan we graag hierover in gesprek.

Trede 3, Zon PV in het landelijke gebied

Dit is binnen de gemeente Voerendaal niet mogelijk. Er zijn binnen de gemeentegrenzen geen waterzuiveringsinstallaties of beschikbare voormalige stortplaatsen uitgesloten. Daarnaast blijkt uit overleg met Rijkswaterstaat en ProRail, dat een zonneweide langs een hoofdinfrastructuur niet wenselijk is in verband met de verkeersveiligheid en diefstal. Daarnaast is dit ook financieel niet haalbaar.

Zo komen we bij trede 4, ZonPV op landbouwgrond

De gemeente Voerendaal heeft hiervoor ruimtelijk gezien een behoorlijke potentie voor duurzame opwekking van energie. De meeste mogelijkheden zijn er voor het opwekken van elektriciteit door zonne-energie. Windenergie is uitgesloten in het Nationaal-Landschap Zuid-Limburg. Wij zijn ons ervan bewust dat zonne-energie ook ruimtelijke impact heeft. Daarom vinden wij het als gemeente belangrijk om dit zorgvuldig aan te pakken. Vandaar het opstellen van het beoordelingskader; ‘De Voerendaalse Standaard’.

Trede 5, Uitsluitingsgebieden

 Deze trede is in Voerendaal onbespreekbaar. Deze trede is voor het collega dan ook ‘vervallen’.

Om inwoners zo goed mogelijk te betrekken bij de aanleg van de energietuinen organiseerden wij verschillende bewonersbijenkomsten. Klik op één van de onderstaande knoppen voor meer informatie en de verslagen over deze bijeenkomsten.

Special energietransitie (pdf, 10 MB) Terugblik avonden jan/feb 2022 Terugblik avonden september 2022 Terugkoppeling beoordelingskader 2023